QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN

LÀNG, XÃ HÀ NGỌC

Xã Hà Ngọc nằm về phía Tây nam của huyện Hà Trung.

Về vị trí địa lý tự nhiên:                                                 

Phía Đông tiếp giáp với thị trấn hà Trung;

          Phía Tây tiếp giáp với xã Hà sơn bởi dãy núi Chum Vàng phân cách;

          Phía Nam là dòng sông Lèn tiếp giáp với huyện Hậu Lộc

          Phía Bắc là cánh Đồng lúa và khu vực Trang trại tiếp giáp với xã Hà Đông

Đây là vùng đất cổ bên dồng sông xưa gọi là Mã Giang nay gọi là sông Lèn, là vùng đất có bề dày lịch sử cả về kiến tạo địa chất lẫn Văn hóa, tức là hình thành tự nhiên và xã hội trên vùng đất này.

 

 

Đền thờ Lý Thường Kiệt được xây dựng ở núi Ngưỡng Sơn năm 1138. Đây chính là một di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, sát bờ sông Lèn một nhánh của sông Mã.

 

Ngược dòng lịch sử theo dòng chảy của thời gian Hà Ngọc đã diễn ra không ít những biến động giống như các làng xã truyền thống trong giang sơn đất Việt. Hà Ngọc vốn là vùng đất nằm trong bộ Cửu Chân thuộc huyện Tư Phố, có vị trí trọng yếu về địa lý, Chính trị, kinh tế, nét Văn hóa của quận Cửu Chân, đây cũng là hình thành đô thị cổ Tư Phố với những hoạt động trao đổi buôn bán nhộn nhịp theo đường Bộ và đường Thủy.

Đến đời Lý – Trần, Hà ngọc thuộc Vĩnh Ninh, trấn Thanh Hoa, rồi trấn Thanh Đô ( 1379 ) đến đời Lê Quang Thuận thứ 7 ( 1466 ) Hà ngọc thuộc huyện Vĩnh Ninh, đến cuối thế kỷ XIX vào thời kỳ Đồng Khánh ( 1885 – 1888 ) Hà ngọc vẫn thuộc Tổng Ngọ Xá huyện Vĩnh Lộc. Đến đời Thành Thái thứ 18 ( 1906 ) Tổng Ngọ Xá thuộc phủ Quảng Hóa chuyển về phủ Hà Trung. Đến sau cách mạng tháng 8 năm 1945 bỏ cấp

 

 Núi Chum Vàng khu danh lam thắng cảnh xã Hà Ngọc.

 

Tổng, thành lập đơn vị hành chính cấp huyện, xã, Tổng Ngọ Xá đổi thành xã Ngọc Âu ( núi Kim Âu – núi Đại Lại ) Thời kỳ này các Làng Ngọc Âu điều có chữ Kim đứng đầu.

Đến tháng 8 năm 1954 hòa bình lập lại trên Miền Bắc, do sự phân chia khu vực đất đai và cư dân, xã Ngọc Âu được thành 3 xã Hà Ngọc, Hà Đông, Hà Phong. Tên xã

 

 

Gác Chuông Chùa Trần là di tích lịch sử được xây dựng năm1889. Chính nơi đây ngày 10/10/1930 được  thành lập chi Bộ Đảng đầu tiên của huyện Hà Trung.

 

Hà Ngọc có từ đây và các làng có tên gọi Kim Đề, Kim Quan, Kim Phú, Kim Na, Kim Chi, Kim Liên. ( Trích trong lịch sử Đảng bộ xã Hà Ngọc ).

 Năm 1978 do sự di chuyển dân cư, nhà nước sử dụng đất, số dân di chuyển một phần của Làng Kim na, Kim Quan và Kim Đề thành lập nên Làng Đồng Am, Đến năm 1979 kế hoạch của nhà nước giải tỏa nhân dân sống vùng ngoại Đê lập thành một Làng mới là Làng Đồng Vườn.Đến những năm 80 xã Hà Ngọc lại chia ra 10 Thôn theo thứ tự từ 1 cho đến 10. Làng Đồng Vườn là Thôn 1, Làng Kim Đề Thôn 2 và Thôn 3, Làng Đồng Am là Thôn 4, Làng Kim Quan Là Thôn 5, Làng Kim Phú là Thôn 6 và Thôn 7, Làng Kim Chi là Thôn 9, Làng Kim Liên là Thôn 10.

Đến năm 1988 khi thành lập Thị trấn hà Trung thì cắt một phần của làng Kim Liên về Thị Trấn Hà Trung, phần còn lại đổi tên là làng Trần Thôn.

 Đến ngày 17 tháng 8 năm 2018 thực hiện nghị quyết số: 106/NQ-HĐND tỉnh Thanh Hóa, khóa XVII kỳ họp thứ 6 về việc; Đổi tên chuyển thôn thành khu phố, sáp nhập để thành lập thôn, tổ dân phố mới tại xã, phường, thị trấn thuộc các huyện, thị xã, thành phố trên địa ban tỉnh Thanh Hóa. Quyết định số: 3110/QĐ-UBND tỉnh Thanh Hóa, về việc đổi tên, chuyển thôn thành khu phố, sáp nhập để thành lập thôn, tổ dân phố tại xã, phường, thị trấn, thuộc các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Các Làng trong xã còn lại 5 thôn và tên thôn đó là: Đồng Vườn, là thôn 1 Kim Đề gồm Thôn 2 và Thôn 3, Thôn Kim Quan Sơn gồm Thôn 4 và Thôn 5, Thôn Kim Phú Na gồm Thôn 6, Thôn 7, Thôn 8, Thôn Kim Trần Vũ gồm Thôn 9 và Thôn 10.

 Đến nay diện tích tự nhiên là 411,72 ha, tổng số hộ là 1050 hộ, và 4116 nhân khẩu trong đó vừa tạm trú và thường trú. Như vậy, có thể thấy, trong quá trình hình thành và phát triển của Làng xã Hà Ngọc đã trải qua nhiều thời kỳ phát triển, nhằm đáp ứng sự quản lý của các cấp nhà nước đương thời. Hà Ngọc là những đơn vị sống tụ cư nhỏ của dân Vạn Chài làm nghề đánh cá trên sông Mã, Vạn Mắm Phường…. đến các thôn rộng lớn như hiện nay, hàng nghìn năm đã trãi qua, đó cũng là trong suốt chiều dài lịch sử từ Vạn Chài đến Thôn, Làng, Thôn đến xã. Sự thay đổi chia cắt, sát nhập của Làng, Xã ở đây là tính thống nhất đa dạng./.

 

                                                                                                      Bài viết